به گزارش روابط عمومی منطقه ویژه اقتصادی بوشهر؛ مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در بازدیدی که از دفتر هفته نامه و پایگاه اطلاع رسانی «خلیج فارس» داشت به گفتگو با خبرنگاران آن پرداخت.

عبداله آورا در این گفت و گو ضمن ابراز این موضوع که از ابتدای دولت یازدهم تب و تاب رونق در این منطقه دیده می شود و شاهد افزایش درخواست های سرمایه گذاری هستیم، به خبرنگار خلیج فارس گفت: در صورت تأسیس منطقه آزاد بوشهر، منطقه ویژه قطعاً در محدوده آن قرار دارد و از اکنون می توان در این مجموعه اقتصادی با شرایط منطقه آزاد سرمایه گذاری کرد.

آنچه در ادامه از نظر گرامیتان می گذرد، ماحصل گفت و گوی خبرنگار هفته نامه و پایگاه اطلاع رسانی خلیج فارس با مدیریت ارشد منطقه ویژه اقتصادی بوشهر است:

زمانی که شما منطقه ویژه اقتصادی بوشهر را تحویل گرفتید در چه شرایطی بود و طی حدود یک سال و نیمی که از آن می گذرد، چه اقداماتی صورت گرفته است؟

سال گذشته در شرایطی مجموعه را تحویل گرفتم که کمتر از 10 واحد تولیدی فعال بودند. البته دلیل اصلی این وضعیت ناشی از مشکلات کلان اقتصادی کشور بود و نه صرفا مشکلات درون منطقه. با این حال پس از شروع به کار دولت یازدهم، اتفاقات اقتصادی عمده ای رخ نداد، ولی در همان ابتدا امیدهایی جوانه زد و ما نیز با اقداماتی تسهیل کننده، این امیدها را تقویت کردیم و این روند باعث شد تعدادی از سرمایه گذاران به منطقه برگردند و اکنون 42 واحد تولیدی در منطقه فعال است.

عمدتاً در چه بخش هایی هستند؟

صنایعی از جمله صنایع پایین دستی نظیر تولید کود کشاورزی با 100 درصد ظرفیت، کارخانه تولید ام دی اف که اگر مشکلات سرمایه در گردش آن حل شود تولید بیشتری دارد، کارخانه چاپ و بسته بندی که برخلاف پارسال که سفارش زیادی نداشت، الان دست کم در یک شیفت فعال است و این امیدواری وجود دارد در ماه های آینده با بازاریابی های صورت گرفته شیفت فعالیت خود را افزایش دهد، کارخانه لامپ سازی که توسعه خط تولید را در دست اجرا دارد، شرکت تولید سنگفرش نیز که راکد بود، پس از حل مشکلات کارگری و سرمایه در گردش، اکنون فعال است.

همچنین با پیگری صورت گرفته، حل مشکلات اعتباری 6 واحد تولیدی منطقه در دستور کار قرار گرفته که بخشی از تسهیلات آنها پرداخت شده و بخش دیگری هم در مراحل بانکی و در دست اقدام است که البته توقع همکاری بیشتری از سوی بانکها داریم.

البته بسیار خوش بین هستم با توجه به حل شدن مشکل تحریم ها و گشایش اقتصادی کشور، دولت بتواند اعتباری را به بخش تولید تزریق کند و زمینه را برای استفده حد اکثری از ظرفیتهای موجود فراهم نماید.

 اخیراً انتقاداتی درباره بی توجهی به تولید داخلی از جمله آنچه در منطقه ویژه اقتصادی وجود دارد داشته اید که به نظر می رسد ناشی از تناقض هایی در رفتار برخی مجموعه هاست. در این خصوص توضیح می دهید؟

متاسفانه برخی مشکلات برون سازمانی، تعدادی از واحدهای تولیدی ما را آزار می دهد و عرصه رقابت را بر آنها تنگ تر می کند. یکی از موارد تغییر در ارزش گمرکی کالاهای وارداتی است. مثلا تولید سقف کاذب و کناف با تمام ظرفیت فعالیت می کرد، ولی طی 2 ماهه گذشته، ارزش ثبت شده کالای وارداتی مشابه آن در سامانه گمرک ایران از 2 و نیم دلار به 90 سنت کاهش داده شد، به عبارتی کالاهای تولیدکننده ما در منطقه ویژه اگر با نرخ واردکننده یکسان باشد، کالای چین بخاطر 17 درصد یارانه ای که از دولتش دریافت می کند، با وجود هزینه حمل و موارد جانبی، با تغییر همین تعرفه 5 درصد در بازار ارزانتر عرضه می شود. نهایتاً با این روند، تولیدکننده داخلی از رقابت با طرف چینی باز می ماند و حتی احتمال تعطیلی کارخانه وجود خواهد داشت.

یا واحدهای دیگری در زمینه محصولات پلیمری و نیز تولید سنگ مصنوعی همین مشکل را پیدا کرده اند. مثلاً ارزش سنگ تولیدی آنها در بازار چندین برابر ارزش اظهاری در گمرک در هنگام ورود به کشور است. روی همین حساب در جریان بازدید کارشناسان گمرک ایران از منطقه ویژه اقتصادی این موضوع را بازگو کردیم و خواستار آن شدیم که در تغییر جدول ارزش یا تعرفه ها، تولیدکننده داخلی هم موردتوجه واقع شود. اگر می خواهیم رشد اقتصادی و افزایش اشتغال را داشته باشیم، باید رقابت سالمی بین تولیدکننده داخلی و واردکننده ایجاد کنیم نه سمت و سوی سیاستگزاریها یا ساز و کارهای اجرایی بر آیندی به صورت حمایت انحصاری از واردات داشته باشد باشد.

در جریان همین بازدید هم برخی تولیدکنندگان منطقه ویژه با حالتی بسیار غمزده و مغبون با کارشناسان گمرک ایران صحبت کردند و گفتند با یک تغییر در ارزش های گمرکی، امکان دارد همه حساب و کتاب های تولیدکننده اینجا و مشاغل آن را دچار خدشه کند.

در حال حاضر چند واحد تولیدی یا صنعتی جدید در منطقه ویژه در دست اجراست و با توجه به عملیاتی شدن برجام، پیش بینی استقبال از سرمایه گذاری ها چگونه است؟

حدود 22 واحد صنفی و خدماتی و انبار در دست اجرا است که یکی از آنها واحد فرآوری میگو است که تاسیسات اصلی آن آماده و بهره برداری شده است و تاسیسات جنبی آن نیز تا پایان سال جاری به بهره برداری می رسد. با این روند تا حدود زیادی زنجیره ارزش آبزیان در منطقه ویژه در حال تکمیل است. با این اتفاق، بسته بندی، فرآوری و شرکت صادرکننده میگو در منطقه ویژه است و منجر به کاهش قابل توجه هزینه ها می شود. مثلاً عمده لوازم بسته بندی میگو قبلاً از آفریقای جنوبی یا سایر کشورها وارد می شد، ولی با شروع فعالیت کارخانه چاپ منطقه ویژه، سفارشها به سمت این شرکت سرازیر شده است. این شرکت با تامین نقدینگی لازم در حال برنامه ریزیست که به جای خرید کاغذ از تهران و کرج، کاغذ خام را مستقیم و بدون عوارض گمرکی از کره وارد کند و به محصول نهایی بسته بندی تبدیل می کند. همچنین با توجه به فرآوری آبزیان در منطقه ویژه هزینه صادرات نیز کاهش می یابد. همچنین قرار گرفتن چند واحد مرتبط با هم باعث شده تا استخدام یک تکنسین تعمیرات توجیه اقتصادی داشته باشد و زمینه برای رشد و توسعه آن صنعت بیشتر شود.

همچنین طی یک ماه گذشته میزبان 3 گروه سرمایه گذاری بودیم. یک گروه از صندوق ذخیره فرهنگیان کشور بود که پروژه نیروگاه 25 مگاواتی و سردخانه 10 هزار تنی را در دستور کار دارند که هر دو نیاز منطقه و استان است.

نهایتا با روندی که شاهد هستیم، من معتقدم که 95 سال خوبی از نظر سرمایه گذاری خواهد بود.

یکی از نیازهای منطقه ویژه برای پذیرش سرمایه گذاران جدید، برق آن است، ولی شنیده می شود هنوز تعهدات شرکت برق منطقه ای فارس برای ایجاد پست فوق توزیع عملی نشده، در حالی که قرار بوده زودتر از اینها به اتمام برسد؟

بله، هنوز تعهد شرکت برق منطقه ای فارس در این زمینه اجرایی نشده و پیگیری های زیادی جهت تسریع در این خصوص داشته ایم و موضوع به مسئولان استانی هم انعکاس داده شده و پیگیریهای خوبی از سوی استاندار محترم، معاونین ایشان و ریاست محترم سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان صورت گرفته که منتهی به تعریف پروژه هایی به صورت کوتاه مدت و بلند مدت شده است که امیدواریم شرکت برق منطقه ای فارس با عمل به وعده های پیشین راه را بر توسعه سرمایه گذاری در منطقه ویژه بوشهر فراهم کند. با گشایش رخ داده در سیاست خارجی کشور و افزایش حضور سرمایه گذاران در منطقه ویژه، اگر به موقع این پست فوق توزیع به نتیجه نرسد، بی شک مشکلات زیادی ایجاد می شود و امیدواریم با مسیرهایی که در حال پیگیری هستیم، زمینه تسریع شرکت توزیع برق فارس در اجرای تعهدش فراهم شود.

یکی از موضوعاتی که از ابتدای موافقت دولت با تأسیس منطقه آزاد در بوشهر مطرح بود، نقش منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در آن بود. مثلا بعضا مطالبی در رسانه ها درباره محدوده منطقه آزاد منتشر می شد که نشان دهنده به حاشیه رفتن منطقه ویژه اقتصادی و واحدهای کنونی آن بود، ضمن اینکه پاسخی رسمی هم در این خصوص ارائه نمی شد. البته این منطقه در مجلس مصوب نشده، ولی اگر قرار بر اجرای آن باشد، نقش منطقه ویژه چیست؟

قطعاً منطقه ویژه بوشهر جزو محدوده تعریف شده منطقه آزاد است و در نقشه های ارائه شده هم موجود است، فلسفه این کار نیز این است که منطقه آزاد بوشهر در صورت تصویب نیازمند زیرساخت هایی مثل گمرک، آب، برق و... است که اکنون در سایر محدوده های تعریف شده برای منطقه آزاد، این زیر ساختها موجود نمی باشد و ضرورتا باید از منطقه ویژه اقتصادی بوشهر به عنوان سکوی اولیه شروع و هسته مرکزی منطقه آزاد بهره برد.

اما نکته ای که می خواهم بگویم این است که سرمایه گذاران عزیز می توانند تقریبا با تمام مزایای منطقه آزاد برای تولید و صادرات در منطقه ویژه بوشهر فعالیت داشته باشند، چرا که با قانون جدید رفع موانع تولید، واحدهای جدیدی که در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر ایجاد شود، تا 5 سال از مالیات معاف هستند. تنها تفاوت منطقه ویژه با منطقه آزاد در خصوص روادید برای اتباع خارجیست که در منطقه آزاد به آن نیاز نیست ولی در منطقه ویژه اخذ آن الزامیست که آن هم می تواند با پروانه کار جایگزین شود.

مهمترین صنایعی که پذیرش می کنید در چه بخش هایی است؟

صنایع آبزیان، صنایع پایین دستی پتروشیمی با آلایندگی کم، دپو و پالایش مواد نفتی، احداث نیروگاه، تولید تجهیزات مورد نیاز صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، احداث سردخانه، تولید و تامین تجهیزات دریایی و ارایه خدمات جانبی حمل و نقل دریایی و نظایر آن توجیه خوبی دارد.

یکی از سوالات درباره منطقه ویژه اقتصادی بوشهر است که چرا اصرار دارد بخشی از تخلیه کانتینرهای بندر در محدوده خود صورت بگیرد که بعضاً انتقاداتی را به همراه دارد؟

البته این حجم کانتینری کمتر از 10 درصد از مجموع تخلیه و بارگیری بندر بوشهر را در بر می گیرد و فرآیندهای ترخیص آن نیز سریع تر از محدوده بندر صورت می گیرد. این روال به اواسط دهه 70 بر می گردد که تعدادی از مردم همین شهر به تشویق استاندار وقت، مدیر گمرک وقت، سازمان بنادر و منطقه ویژه بوشهر برای ایجاد انبار در این منطقه سرمایه گذاری کردند، چون بندر بوشهر جایی برای دپو کانتینر نداشت و در اینجا نیز تحت نظارت گمرک وتحت مالکیت منطقه ویژه زمین های وسیعی وجود داشت. در کل هدف فعال کردن گمرک بوشهر و فعال کردن تجارت در بوشهر بود.

به هرحال خیلی از کسانی که آنجا برای انبار سرمایه گذاری کرده اند، املاک شان را فروخته اند، وام گرفته اند و جزو مردم همین شهر هستند. اگر تغییری در این روند رخ دهد و بدون حساب و کتاب فر آیندها تغییر کند، آنها ورشکست می شوند. سوال اساسی من این است که آیا منطقاً و اخلاقاً و قانوناً درست است که سرمایه گذاری را به سرمایه گذاری در زمینه ای دعوت کنیم و مثلاً تحت عنوان پسکرانه بندر بوشهر سرمایه گذاری کند ولی وقتی احتیاج ما رفع شد، وی را زمین بزنیم و ورشکسته کنیم؟ بی شک این کار با اصل 44 قانون اساسی در تضاد است و باعث بی اعتمادی بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در سایر زمینه ها نیز می شود.

نکته دیگر این است که منطقه ویژه اقتصادی بوشهر از ابتدای تأسیس خود یک ریال از واحدهای تولیدی مستقر در مجموعه عوارض نگرفته، در حالی که بودجه دولتی هم نداشته و با همین روند باید خدمات دهی صورت می داده است، برخلاف مناطق ویژه مشابه که از واحدهای تولیدی عوارض دریافت می کنند. این اقدام منطقه ویژه اقتصادی بوشهر نیز در راستای حمایت از تولیدی بوده که با مشکلات زیادی در این سالها توانسته خود را سرپا نگه دارد و ایجاد شغل کند. این نیازمندیها از محل عوارضی که همین فرآیند تخلیه و بارگیری کانتینرها داشته تامین می شده و این شرکت توانسته نسبت به تامین زیر ساختها و ارایه خدمات جاری اقدام کند.

البته با رونقی که با یاری خدا پیش رو داریم، به تدریج وابستگی به این در آمدها کاهش خواهد یافت.