جاذبه هاي گردشگري استان بوشهر

هواي معتدل پاييز و زمستان، چشمه هاي آب معدني، سواحل درياي مشهور و زيباي خليج فارس، جزيره هاي متعدد، تالاب هاي کم نظير و ارزشمند، ويژگي هاي ژئومورفولوژي و زمين شناسي منحصر به فرد، پوشش گياهي نواحي گرمسيري، جانوران خاص مناطق خشکي و دريايي همراه با جاذبه هاي تاريخي و اجتماعي در اين منطقه؛ همگي دست به دست هم داده و يکي از پرجاذبه ترين نواحي طبيعي جمهوري اسلامي ايران را به وجود آورده است.

استان بوشهر همواره تعداد زيادي از دوست داران طبيعيت را به سوي خود جذب مي کند و نقش ارزنده اي در صنعت گردشگري کشور ايفا مي نمايد.

رودخانه هاي متعددي در اين استان جريان دارند که سواحل آن ها را مي توان جزو جاذبه هاي طبيعي و مهم استان به شمار آورد. علاوه بر اين موارد مي توان از چشمه هاي آب گرم استان نيز به عنوان مکان هاي جالب توجه استان نام برد که در اين ميان چشمه آب گرم نيلو و چشمه آب گرم گنويه اهميت بيش تري دارند.

جزيره خارک که در شهرستان گناوه واقع شده، از مهم ترين جاذبه هاي طبيعي منطقه و يکي از جزاير زيباي خليج فارس به شمار مي آيد. اين جزيره از مناطق بسيار قديمي منطقه بوده و داراي آثار تاريخي متعددي است.

بناهاي تاريخي و قديمي زيادي که در سراسر استان وجود دارند، باعث رونق جهانگردي در اين منطقه شده اند. اين بناها شامل مساجد، کليساها و عمارت‌هاي قديمي هستند که بيش تر در مرکز شهرستان قرار گرفته اند.

استان بوشهر افزون بر جاذبه هاي طبيعي، به سبب دارا بودن پيشينه تاريخي و سابقه کهن فرهنگي داراي اماکن تاريخي، مذهبي و فرهنگي با ارزشي است که از قابليت هاي تاريخي و معماري اين منطقه حکايت دارند.

استان بوشهر از مهم ترين مناطق جنوبي ايران است که بيش تر شهرستان هاي آن از بناهاي ديدني و مکان‌هاي تاريخي برخوردارند.بناهاي‌تاريخي‌و‌معماري استان بوشهر؛ شامل مسجدها و مراکز عبادي اسلامي، باغ‌ها و عمارت هاي ديدني و برج ها و قلعه هاي قديمي مي شوند.

 آثار و بناهاي تاريخي منطقه؛ ردپاي تاريخي از دوره هاي باستاني ايران، دوره هاي اسلامي و معاصر در بردارند که هر يک به نوبه خود براي گردشگران جذاب و ديدني است.

تپه هاي تاريخي زيادي از جمله تل خندق با معماري مربوط به دوره ساساني و تل مرو واقع در نزديکي کاخ هخامنشي در منطقه بوشهر وجود دارند که براي باستان شناسان و دانشجويان باستان شناسي قابل توجه است.

از ميان بناهاي قديمي منطقه؛ کاخ کورش مربوط به دوره کورش (بنيان گذار سلسله هخامنشي) و کاخ سنگ سياه که آن هم از بناهاي دوره هخامنشي است از اهميت بيش تري برخوردار هستند. گوردختر - که گفته مي شود آرامگاه دختر يا خواهر کوروش است- نيز از آرامگاه هاي مهم منطقه است. 

کوشک اردشير يکي ديگر از بناهاي شهرستان دشتي است که بناي آن بسيار شبيه به کاخ اردشير در فيروزآباد بوده و برج قلعه خورموج يکي از آثار شکوهمند تاريخي است که بقاياي قلعه عظيم خورموج به شمار مي آيد. سبک معماري اين بنا سلجوقي بوده و متاثر از سبک قلعه سازي دوره ساساني بنا شده است.

گورستان باستاني خارک نيز در تنگستان قرار دارد و به زرتشتيان منسوب است. پل مشير که بر روي رودخانه دالکي بنا شده مربوط به عهد قاجاريه است.

مسجد توحيد (مسجد برازجاني ها)؛ از قديمي ترين مساجد بوشهراست که بناي درخور توجهي دارد. امام زاده عبدالمهيمن نيز در شهر بوشهر واقع شده و گنبد آن از  گچ بري هاي زيبايي برخوردار است.

تزيينات درب و پنجره و شيشه هاي رنگي هشتي آن بر تلطيف نور و زيبايي بنا افزوده است. از ميان اماکن متبرکه شهرستان دشتستان، بقعه شيخ منصور خزايي را که مربوط به دوره تيموريان است را مي‌توان نام برد و بناي امام‌زاده ميرارم از مهم‌ترين بناهاي تاريخي شهرستان دشتي به شمار مي آيد.

مسجد بردستان که گمان مي رود از بناهاي قرون اوليه اسلامي باشد و امام زاده شاه محمد که در چند فرسخي شمال باختري دير نزديک محلي معروف به نام بردخون قرار گرفته؛ جزو بناهاي مهم شهرستان دير هستند.

کليساي بوشهر هم از اماکن زيباي استان است که متعلق به ارامنه گريگوري است.

خانه ها و عمارت هاي قديمي بسياري در استان بوشهر وجود دارند که برخي از آن ها عبارتند از: عمارت ملک که به صورت يک مجموعه ساختماني و متعلق به يک قرن پيش است. عمارت گلشن که قدمت آن 170 سال بوده و مجموعه حاج رييس که از پنج ساختمان تو در تو تشکيل شده و در اواسط دوره قاجاريه ساخته شده است.

ازميان جاذبه هاي تاريخي تنگستان، خانه رييس علي دلواري در شهرستان تنگستان يادآور خاطرات فراموش نشدني مبارزات آزادي خواهي هشتاد سال پيش است. قلعه نصوري را مي توان مهم ترين جاذبه تاريخي شهرستان کنگان به حساب آورد. اين بنا در بندر طاهري در کرانه خليج فارس قرار داشته و متعلق به اوايل قاجاريه است.

جاذبه‌هاي اجتماعي استان بوشهر نيز بخش مهمي از ديگر ديدني‌هاي اين منطقه را تشکيل مي دهند.

 ايلات و عشاير، جشن ها و آيين هاي محلي و انواع غذاهاي سنتي بخشي از اين جاذبه ها را تشکيل مي دهند. گرچه استان بوشهر از عشاير بومي برخوردار نيست ولي در هفت ماه از سال برخي از عشاير قشقايي در اين منطقه زندگي مي کنند که ديدن شيوه زندگي اجتماعي و معيشت آن ها براي هر گردشگري جالب توجه است.

جشن ها و آيين هاي متعددي در استان بوشهر برگزار مي شود که هر يک از آن ها داراي آداب خاص خود بوده و با موسيقي و اشعار خاصي اجرا مي شوند که از پرجاذبه ترين عنصرهاي گردشگري اجتماعي منطقه بوشهر به شمار مي آيند.

بناي گور دختر  تنگ ارم

گور دختر يعني دختر گبر يا زرتشتي . بناي  گور دختر که بسيار شبيه به آرامگاه کوروش هخامنشي  در پاسارگاد ( مشهد مرغاب ) است در شرق جاده برازجان- کازرون در منطقه تنگ ارم  واقع شده است و قدمت آن به سده ششم قبل از ميلاد برمي‌گردد.

سقف و بدنه سنگي اين  آرامگاه  از24 قطعه سنگ تشکيل شده است. در سنگ سوراخ‌هايي تعبيه شده که با بست‌هاي آهني به هم وصل مي‌شوند. در گور دختر همچنين عناصر هنر اورارتويي مانند شيرواني دو شيبه و نيز عناصر معماري ايلامي بمانند معبد چغازنبيل را مي‌توان ديد اين بناي ارزشمند در سال 1376 به شماره 1897 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است و هر گونه دخل و تصرف در آن تا شعاع 100 متري جرم محسوب مي‌شود.

 اين بنا قدمت منطقه برازجان را تاييد مي کند بخصوص که کوشک اردشير ساساني هم در نزديکي  اين بناي باستاني واقع است .اين احتمال وجود دارد که اين بنا مربوط  به آرامگاه دختر يا خواهر کوروش هخامنشي باشد.

قلعه خورموج شامل چهار حصار،چهار قلعه،اندروني،عمارت مرکزي و قراولخانه و اصطبل بوده است. قسمتي از ان به نام قلعه محمد خان دشتي و قسمت ديگر آن به نام قلعه جلال خان معروف بوده است. اين قلعه در شهر خورموج واقع شده است. سبک معماري آن سلجوقي و متاثر از سبک قلعه سازي دوره ساساني است که با استفاده از تاق نما ها و گچبري در آرايش ديوارها و درون اتاق ها بنا شده است.

قلعه خورموج

قلعه خورموج يکي از آثار شکوهمند تاريخي استان بوشهر است که طي زمان تغيير يافته و روي به ويراني گذاشت است. قلعه ي محمد خان دشتي در سال 1379 در فهرست آثار ملي به شماره ي 3032 به ثبت رسيد. اين اثر که يکي از با شکوه ترين نمونه هاي معماري دوره قاجاريه و داراي تزئينات بديع و منحصر به فردي است، بارها مورد تاخت و تاز قرار گرفته است. اين اثر ملي که زماني با برجهاي متعدد و گوشواره هاي زيبا، هيبت و شکوه خود را به رخ هر رهگذري مي کشيد، امروز در ميان انبوهي از ساختمانهاي چند طبقه ي شهري محاصره شده است.

بندر سيراف

سيراف (سيراب) يکي از شهرهاي قديمي استان بوشهر ايران بوده است. بازمانده‌هاي آن در نزديکي بندر طاهري فعلي ديده مي‌شود.سيراف زماني از بندرهاي اصلي ايران و خاورميانه و محل پهلوگيري کشتي‌هاي بزرگ بود. بازرگانان سيرافي به دوردست‌هاي آسيا و افريقا سفر دريايي مي‌کردند.

ولي طي يک زلزله و سونامي حاصله از آن در بهار سال 398 ق  قسمت عمده اين بندر  پر رونق به زير آب رفته و فقط مسجد جامع سيراف و قلعه نصوري و گوردخمه و بازار از آن باقيمانده است.

قلعه نصوري

قلعه نصوري در بندر طاهري در کرانه خليج فارس قرار دارد. اين قلعه در خاور استان بوشهر و در 2500 کيلومتري آن قرار گرفته است. قلعه نصوري به «قلعه شيخ» مشهور بوده و متعلق به اوايل قاجاريه است. ساخت قلعه به امر شيخ جبار نصوري حدود 180 سال پيش انجام يافته و معمار آن علي اصغر شيرازي بوده است. مصالح به کاررفته، سنگ هاي بزرگ و ملاط آن گل و گچ  مي باشد. ورودي قلعه از جنوب است که داراي در بزرگ چوبي با گل ميخ و کنده کاري است. بعد از ورودي اصلي يک هشتي بزرگ وجود دارد که داراي هشت طاقچه ساده است. زماني که انسان از هشتي وارد حياط بيروني مي شود؛ در جبهه شمالي آن يک رديف پلکان به طبقه دوم منتهي مي شود و يک درب چوبي ساده، آن را به اندروني وصل مي کند. در جبهه باختري نيز يک پلکان به طبقه دوم مي رود. در اين طبقه يک ايوان با ستون هاي سنگي و گچ بري هاي جالب وجود دارد. اين ايوان از طرف پنچ در چوبي به اتاقي راه مي يابد که باختر آن قرار دارد. در اين اتاق يک گچ بري با تزيينات گل و بوته وجود دارد که فاقد هرگونه تزيين است و در جبهه باختري از طريق پلکاني به طبقه دوم راه مي يابد.

اين بنا داراي بادگيري همانند بادگيرهاي ساختمان هاي ساحلي خليج فارس است. اين بنا ويژگي معماري ساختمان هاي قاجاريه را دارد. قلعه داراي ايوان ستون داري در طبقه دوم مي باشد. تزيينات گچ بري مربوط به اين قسمت است. سبک کار و تراش آن ها شبيه ستون هاي وکيل شيراز است. گچ بري ها شامل شاخ و برگ گل و بوته، فرشتگان و پرندگان و تابلوهاي مربوط به مجالس شاهنامه است. موضوعات تابلو شامل کيخسرو و کيکاووس، رستم و زال، بارگاه انوشيروان، سلطان محمود و درباريان، فردوسي و شاعران همزمانش مي باشد.

قلعه هلندي ها  جزيره خارک

قلعه هلندي ها در شمال خاوري جزيره خارک قرار دارد. اين قلعه سابقا برج و بارويي داشته که از بين رفته است. در سال 1748 ميلادي مقارن با حکومت دوره صفوي که ايران مورد حمله افاغنه قرار گرفت، هلندي ها پس از تعطيلي دارالتجاره بندرعباس، جزيره خارک را مرکز خود قرار داده و اين قلعه را احداث کردند.اين قلعه به وسيله کينپ هاوزن در سال 1747 بنا گرديده و به «قلعه هلندي ها» معروف است.

عمارت ملک و پارک ساحلي آب شيرين کن ‌بوشهر

مجموعه ساختمان هاي عمارت ملک در حدود 100 سال قدمت دارد ودر نزديکي ميدان بهمني شهرستان بوشهر قرارگرفته است. مساحت زيربناي آن 4000 متر مربع بوده و در دوره قاجاريه توسط معماران فرانسوي با مصالح محلي احداث شده و درب و پنجره آن زير نظر مهندسين فرانسوي ساخته شده است.

عمارت متعلق به يکي از ثروتمندان بوشهر به نام محمد مهدي ملک التجاره بوده است اين کاخ توسط متجاوزين انگليس اشغال شده و به صورت مقر نظامي آن ها در آمد. آن ها بعد از سال ها استقرار در اين کاخ با ورشکست شدن ملک التجار(صاحب اصلي کاخ) لوازم نفيس آن را با قيمت کم خريداري کرده و با خود بردند. در اواخرسلطنت رضا شاه اين عمارت که خوابگاه نظاميان شده بوده و پس از چندين بار بازسازي رو به ويراني نهاد و متاسفانه به خاطر وسعت زياد هنوز مرمت نشده است.

نوع و سبک معماري از سبک ساختمان سازي دو قرن پيش سواحل خليج فارس که به بنگله معروف است تاثير گرفته است و داراي يک قسمت استحفاظي , بارو و شاهنشين و قسمتي به صورت چند ايوان و اتاق هاي مسکو ني است .

پارک ساحلي آب شيرين کن هم  در نزديکي عمارت ملک و روبروي دانشگاه خليج فارس قرار دارد که خيلي با صفا و زيباست . يک قسمت از اين پارک جزء منطقه نظامي است ولي با اين حال  بازديد امکان پذير است . رستوران سنتي و کافي شاپ هم در پارک موجود است و از پيتزا سمبوسه هاي خوشمزه پارک آب شيرين کن هم  بي نصيب نمانيد . پارک آب شيرين کن  در اوايل فصل بهار از هميشه سر سبزتر و زيباتر است .